“Chọn ngh�?nghiệp vì ngh�?đó hot, coi nó là công c�?kiếm tiền và thăng tiến có nghĩa là bạn đã thất bại ngay t�?đầu trong việc định hướng. Ngh�?nghiệp cũng như con người, nếu không cùng nó phát triển thì s�?nhanh chóng b�?đào thải”, TS Phạm Mạnh Hà chia s�?

Tiến sĩ Phạm Mạnh Hà cho rằng, trước k�?thi thí sinh phải chuẩn b�?đầy đ�?c�?kiến thức và tâm lý đ�?vượt qua k�?thi một cách tốt nhất. Ảnh: H.P.

Đến với ngày hội tư vấn tuyển sinh 2015 tại Hà Nội, một học sinh đặt ra câu hỏi cho các chuyên gia “Việc định hướng ngh�?nghiệp có quan trọng không? Nó tác động đến cuộc sống con người như th�?nào?”. Tiến sĩ Phạm Mạnh Hà, Phó trưởng Khoa công tác thanh niên, Học viện Thanh thiếu niên Việt Nam tr�?lời rằng việc định hướng ngh�?nghiệp quan trọng. Đó chính là cách chúng ta tìm được l�?sống đ�?phát triển bản thân và đóng góp cho xã hội.

“Chọn được công việc phù hợp là cách đ�?các em vui sống khi làm việc 8 tiếng mỗi ngày, đ�?thấy mình có giá tr�?khi cảm nhận được niềm vui t�?những cống hiến cho xã hội”, tiến sĩ Hà nói.

Từng nhiều năm làm công tác tư vấn trước mùa thi, thầy Hà chia s�? nhiều em lựa chọn ngh�?nghiệp vẫn dựa theo cảm tính hơn là s�?hiểu biết. Các em d�?dàng b�?thu hút bởi tên của ngành, lựa chọn trường “oách” mà không hiểu rõ v�?ngành ngh�?đó cũng như không lượng sức mình dẫn đến việc chọn sai ngh�?hoặc cơ hội vào đại học thấp. Điều này th�?hiện việc định hướng ngh�?nghiệp cho học sinh trong nhà trường hiện nay chưa tốt.

Nhiều học sinh không biết lựa chọn ngh�?theo đam mê, s�?thích hay theo xu th�?ngành ‘hot’ của xã hội. Minh Anh (18 tuổi) băn khoăn “Vài năm tr�?lại đây, em thấy ngành kinh t�?đang rất hot, đặc biệt là các ngành có ch�?“quốc t�?#8221; như kinh t�?quốc t�? quản tr�?kinh doanh quốc t�? Em cũng muốn học ngành quốc t�?này, vậy có nên theo?”.

Giải đáp thắc mắc cho cậu học trò, TS Hà nói rằng suy nghĩ c�?thấy ngành quốc t�?đồng nghĩa với “hot” là hoàn toàn sai lầm. Em cần phải có năng lực xuất sắc đ�?đ�?cạnh tranh với rất nhiều các bạn khác, đặc biệt là các bạn du học sinh được đào tạo �?nước ngoài.

“Chọn ngh�?nghiệp vì ngh�?đó hot, coi nó là công c�?kiếm tiền và thăng tiến có nghĩa là các bạn đã thất bại ngay t�?đầu trong việc định hướng. Ngh�?nghiệp cũng như con người, nếu không cùng nó phát triển thì s�?nhanh chóng b�?đào thải. Các thầy cô làm trong ngh�?nhiều năm nhưng luôn phải học hỏi, bồi dưỡng kiến thức, ch�?không phải ngồi một ch�?trên giảng đường đ�?hưởng th�?đâu”, thầy Hà thẳng thắn bày t�?

Nhiều học sinh không th�?chia s�?những thắc mắc với cha m�? thầy cô nên tìm đến chuyên gia giáo dục, chuyên gia tâm lý đ�?“g�?rối” mùa thi. Ảnh: H.P.

Đ�?quyết định lựa chọn ngh�?nghiệp theo đam mê hay theo xu th�?thời thượng, các em cần biết các nguyên tắc: ch�?nên chọn ngh�?mà bản thân có đ�?điều kiện đáp ứng; ch�?chọn ngành, ngh�?khi đã có hiểu biết đầy đ�? không chọn ngành xã hội không có nhu cầu và chọn ngh�?đáp ứng được những giá tr�?bản thân, coi trọng và có ý nghĩa.

Đồng thời, học sinh cần đặt ra các câu hỏi: Tôi thích ngành ngh�?gì? Đ�?khi có đam mê, hứng thú với công việc thì s�?theo đuổi, vượt qua được khó khăn. Tôi làm được ngh�?gì? Vì thích thôi chưa đ�? cần phải có năng lực, tính cách, th�?chất đ�?làm được ngh�?đó. Tôi cần làm ngh�?gì? Đ�?lựa chọn ngh�?mà xã hội có nhu cầu, nếu không s�?khiến cho người học gặp khó khăn v�?đầu ra. Khi tổng hợp được c�?3 câu hỏi trên thì s�?có được s�?chọn lựa tối ưu nhất cho bản thân mà không phải là chạy theo xu th�?ngành hot hoặc đam mê không rõ ràng.

Khi nghe bạn Vi Anh (THPT Yên Viên) chia s�?rằng mình thích đi xa, thích khám phá những miền đất mới, nền văn hóa mới. Vậy có nên làm hướng dẫn viên du lịch? TS Hà đã hỏi ngược lại: “Bạn có sẵn sàng phục v�?c�?đoàn khách trong suốt quá trình tham quan, dậy sớm lo bữa ăn, đi ng�?sau khi người khách cuối cùng tr�?v�?phòng, lo đi lại, làm việc với khách sạn, chính quyền đ�?đăng ký cho khách?”.

“Câu tr�?lời của bạn là “Không”. Vì em cho rằng làm hướng dẫn du lịch là chia s�?những hiểu biết v�?miền đất và văn hóa cho người khác biết ch�?không phải phục v�?h�?#8221;. Thầy Hà đúc kết, lựa chọn ngh�?nghiệp ch�?vì thích thôi chưa đ�? hãy tìm hiểu sau này công việc phải đối mặt với những khó khăn gì và bản thân mình có sẵn sàng đối mặt với khó khăn đó hay không.

Nhiều thí sinh phân vân khi đứng giữa việc chọn trường, chọn ngh�?mà cha m�?quyết định hay là quyết tâm theo đuổi ngành ngh�?mà mình muốn. Minh Thùy, học sinh lớp 12 �?Hà Đông không biết làm cách nào đ�?thuyết phục b�?m�?cho phép mình theo đuổi việc học làm bánh mà không thi đại học.

Đ�?“g�?rối” cho Thùy, thầy Hà cho rằng bạn cần phải chứng minh rằng mình đã tìm hiểu, nghiên cứu rất k�?và có đam mê, có t�?chất đối với công việc này. Quan trọng hơn, cần cho b�?m�?thấy cơ hội ngh�?nghiệp sau này, đó là ngoài việc làm trong những cửa hàng lớn, bạn vẫn có th�?m�?cửa hàng riêng nếu tay ngh�?tốt và điều kiện kinh t�?

“Việc em thích học làm bánh đã thực s�?dựa trên s�?trường của em chưa? Nếu gi�?vững lập trường thì hãy chia s�? tư vấn ngược lại với b�?m�?đ�?hai bên tìm được tiếng nói chung. Đừng phản đối bằng cách tảng l�? khó chịu s�?d�?dẫn đến s�?căng thẳng trong gia đình”, thầy Hà tư vấn. Còn khi ngh�?mình thích không phù hợp với s�?trường mà b�?m�?cũng có ý kiến tương t�?thì cần cân nhắc đến lời khuyên của gia đình bởi không ai hiểu con cái bằng cha m�?

………..

>> Xem thêm chi tiết bài viết

 

Theo Hoàng Phương
(Nguồn: Vnexpress, ngày 19/03/2015)