Động thái của Trung Quốc, diễn biến vụ Philippines kiện “đường 9 đoạn”, lập trường các nước ASEAN, phản ứng của Mỹ, được coi là các nhân tố chính tác động tới an ninh Biển Đông trong năm nay.

“Liệu Trung Quốc có tiếp tục thử các nước láng giềng trong 2015?”, ông Austin Bay, đại tá nghỉ hưu của Lực lượng Dự bị thuộc quân đội Mỹ, đặt nghi vấn khi mở đầu bài viết trên tờ Statesman Journal của Mỹ mới đây.

Ông Bay điểm lại Bắc Kinh từng “thử” Nhật Bản và Hàn Quốc trên không khi áp đặt Vùng Nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông cuối năm 2013, thăm dò các nước trên biển khi hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của Việt Nam năm ngoái.

“Cuộc xung đột được kiềm chế trên Biển Đông vừa qua không chỉ là sự đối đầu về mỏ dầu, mà thể hiện mối bất đồng đầy nguy hiểm về lợi ích và quyết tâm của cả Trung Quốc và Việt Nam”, ông Bay nói.

Trao đổi với VnExpress, ông Gregory Poling, chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế (CSIS), Mỹ, cho rằng sở dĩ các nước thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) lên tiếng mạnh mẽ hơn với sự cố giàn khoan Hải Dương 981 trong năm ngoái, hơn là với việc Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough từ Philippines năm 2012, là vì mức độ bất ổn lớn hơn, xét về ý đồ của Bắc Kinh ở Biển Đông so với trước đây. 

Phán quyết của tòa với vụ kiện của Philippines ở Biển Đông sẽ có tác động lớn đến an ninh khu vực trong dài hạn.
Ảnh minh họa: Reuters

Quan điểm thống nhất của ASEAN dẫn tới việc lần đầu tiên hiệp hội có một tuyên bố riêng về Biển Đông trong cuộc họp của các ngoại trưởng vào tháng 5/2014. Sự khiêu khích của Trung Quốc làm tăng lo ngại của Indonesia và Malaysia, khiến hai nước này thể hiện rõ hơn sự ủng hộ quan điểm của Việt Nam.

Theo Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, Đại học George Mason, Mỹ, việc ASEAN bày tỏ sự ủng hộ quan điểm của Việt Nam trong sự kiện Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981, cho thấy các nước này đã được “báo động” về hành động sai trái rõ ràng của Bắc Kinh.

……………………….

>> Xem thêm bài viết:

Theo Việt Anh
(Nguồn: Vnexpress, ngày 06/01/2014)